BLOG: waarom ik juist als gedragswetenschapper de ICT in ben gestapt

• mei 5, 2022

En nee. Ik ben geloof ik geen nerd. We leven in 2022. We zoeken onze relaties op Tinder. Onze schoenen op Zalando. En of je nou vega bent of op dieet. Of allebei. Bij Hello Fresh zoek jij eten dat bij je past. Allemaal beste matches voor jou. Heb je vervolgens hulpverlening nodig omdat het niet zo lekker gaat? Dan moet je het doen met wat je krijgt. En hopen dat het is wat jij zoekt. Je hoeft geen hulpverlener te zijn om te bedenken dat dit ouderwets en niet efficiënt is. Toch? Goed. Dat als intro.

Met frisse tegenzin haalde ik mijn diploma

Inmiddels werk ik zeven jaar in de jeugdzorg. Waarvan vijf als gedragswetenschapper. Tijdens mijn werk heb ik mijn master orthopedagogiek behaald. Ik wilde die master eigenlijk liever niet doen. Voor mijn gevoel had ik die master niet nodig om mijn werk goed uit te voeren. Ik ben namelijk geen behandelaar. En ik stel ook geen diagnoses. Nu niet en in de toekomst ook niet. Daar ligt mijn ambitie niet. Met frisse tegenzin heb ik het papiertje toch gehaald, want dat was nou eenmaal een harde eis voor het uitvoeren van mijn werktaken.

En in de praktijk heb ik het heel leuk

Dat de studie orthopedagogiek mij uiteindelijk heel veel brengt, is mij nu pas duidelijk. Juist nu ik niet op de poli werk als behandelaar. Maar juist veel bij gezinnen thuis kom. Als regisseur en coördinator van praktische jeugdhulp in de gezinnen. Mijn ervaring is niet extreem veel. Maar ook niet súper weinig. Voor de beeldvorming: in deze jaren was ik betrokken bij ongeveer 150 kinderen, jongeren, jongvolwassenen en hun gezinnen. Ik werkte met allerlei instanties samen. (Speciaal) onderwijs, GGZ, jeugdbescherming, welzijnswerk en toegangsteams van de jeugdwet. Maar ook met WMO, beoordelaars van de WLZ, huisartsen en onafhankelijk cliëntondersteuners. Wat mij betreft is het genoeg ervaring om een echte mening te vormen over de praktijk.

Maar wat vertellen cliënten thuis over de hulp die ze kregen?

Eén ding valt mij op. Dat wat ik op de studie leerde over wat werkt in de hulpverlening, vind ik te weinig terugkomen in de praktijk. Tenminste.. In mijn praktijk. Véél. Maar dan ook écht veel cliënten vertellen namelijk dat ze hulpverlener X niet goed vonden. Of een klootzak. Of een stom mens. Of ongeschikt. De ene keer ging het over een begeleider. Dan over een casemanager. Dan over een behandelaar. Dan over een (gezins)voogd. Ga zo maar door. Waarschijnlijk ben ik zelf ook wel eens zo genoemd door een cliënt. Als ik dan vraag waarom ze dat vonden, krijg je veel verschillende antwoorden. Samengevat komen ze op het volgende neer:

• hij/zij luisterde niet naar mij, snapte mij niet, hoorde mij niet
• hij/zij is echt een zweverig type/kakker/boer of een andere stereotypering
• hij/zij gaf adviezen en dat werkte niet/heb ik al geprobeerd/wil ik niet/past niet bij mij
• hij/zij komt geen afspraken na, is nooit bereikbaar, kan alleen maar op X dag
• En voor mij de belangrijkste én samenvatting van de andere punten: ik voelde geen klik

Als we de jeugd helpen groeien, moeten we zelf ook groeien

Laat ik voorop stellen dat deze hulpverleners geen slechte mensen zijn. En deze cliënten ook niet. Deze twee waren alleen geen match. Wat denk jij? Zouden deze cliënten een succesvol zorgtraject hebben gehad met deze hulpverleners?

Op mijn studie leerde ik algemeen werkzame factoren van hulpverlening. Het zijn er een aantal. Ik zoom met jullie in op één. Namelijk een goede hulpverleningsrelatie is een grote voorspeller van succes. Ik kan me dit ook wel voorstellen. Want als ik geen klik zou hebben met mijn hulpverlener, zou ik er geen zin in hebben. En mijn motivatie verliezen. AH! Motivatie.. Ook een voorspeller van succes. Hoe zorg je er nou voor dat die algemeen werkzame factoren aanwezig zijn in een hulpverleningstraject? Ik wil als hulpverlener – maar ook als mens – terug naar de basis. Door één vraag aan het begin van een zorgtraject te stellen. Én ernaar te luisteren. Namelijk: “Door wat voor hulpverlener word jij het liefste geholpen?”.

Hoe geef je cliënten regie over wie hun hulpverlener wordt?

AH! Eigen regie van de cliënt.. Weer zo’n voorspeller van een positief eindresultaat. We zeggen allemaal dat onze cliënten in regie staan.  Maar uit de antwoorden hierboven blijkt dat die cliënt helemaal niet zo veel regie heeft. Hulpverleners worden toegewezen aan cliënten, trekken hun blik met kennis en kunde open en daar moet de cliënt het mee doen. Ze hebben geen tijd om écht te luisteren. Dat is niet perse de schuld van de hulpverlener. Want ook wij hebben te maken met krappe kaders waarin we moeten werken. En we hebben een hoge werkdruk. We doen allemaal knetter hard ons best. Maar efficiënt is het niet. En de kosten? We weten allemaal dat die de pan uit rijzen.

En dan wel anno 2022

Dan kom ik terug bij het begin. We leven in 2022. Bijna de hele wereld is al gedigitaliseerd en geautomatiseerd. Zoek maar eens op Zalando naar zwarte schoenen in maat 38. Wil je ze liever van vegan leer? No problemo. Je hebt ze binnen twee tellen. Maar in de hulpverlening leven we nog in de vorige eeuw. Laten we eens leren van de commerciële wereld. Omarm de techniek. Dan krijg je efficiënte hulpverlening. Anno 2022. Daarom help ik al onze cliënten én hulpverleners hun match te vinden. Binnen twee tellen. In jouw organisatie.

#HOEDAN?

Door te werken met KLIK. Meer lezen? Klik hier.